Ааһан эрэр сыл улууспутугар ураты саҥа сүүрээннэри, үрдүк ситиһиилэри түстээтэ.
2024 с. биир дойдулаахтарбытыгар туох умнуллубат түгэннэри хаалларбытын, олохторугар өйдөөн хаалбыт Саҥа дьыл бырааһынньыгын уонна кэлэн иһэр 2025 с. баҕа санааларын, эҕэрдэлэрин тириэрдэллэригэр көрдөстүбүт.
Анисия Яковлева оҕо бырааһа, остеопат быраас, СӨ доруобуйатын харыстабылын туйгуна:
– 2024 с. тус бэйэбэр, чугас дьоммор этэҥҥэ ааһан эрэр. Быйыл элбэхтик айаннаатым, интэриэһинэй сирдэри көрдүм, элбэх дьону кытары билистим. Саамай сүрэхпэр хатаммыт айаным Үөһээ Дьааҥыга Киһилээх хайаларыгар сылдьыым буолла. Айылҕа отун-маһын хомуйар, онон дьарыгырар дьүөгэлэрбин кытта дуоһуйа сынньанныбыт, күүс-уох эбиннибит. Үөһээ Дьааҥы улууһа олус да кэрэ айылҕалаах, үтүө дьонноох эбит. Сахабыт сирин ытык-мааны сирдэригэр сылдьыҥ, көрүҥ-истиҥ диэн сүбэлиибин.
Дьиэ кэргэн күүтүүлээх бырааһынньыгын Саҥа дьылы оҕолорбун, ийэбин, чугас дьоммун кытта көрсөөрү бэлэмнэнэ сылдьабыт. Үгэс курдук саҥа үүнэр сыл күнүгэр хайдах да күн-дьыл буоллун оҕолорбунаан Күөх Хонууга тахсан хаамабыт, салгын сиибит. Былырыын холобура тымныы туох да көстүбэт туманнаах күн этэ.
Тулаҕар буолар олоҕун уларыйыыта, хаамыыта, баҕа санааларын туолуута хас күн аайы сылдьар бигэ туруккуттан олус тутулуктаах. Ол курдук, бастатан туран, күннээҕи аһыыр аһылыкка, бэйэ сааһыланыытыгар, элбэхтик хамсаныыга сүрүн болҕомтону, эппиэтинэһи ыларгытыгар сүбэлиибин. Кэлэр сыл чэгиэн туругу, үтүөнү, иллээх-эйэлээх олоҕу аҕаллын.
Юрий Романов, Арассыыйа иитиигэ уонна үөрэхтээһиҥҥэ Бочуоттаах үлэһитэ, Академик В.П.Ларионов аатынан Физико-техническэй лиссиэй информатикаҕа учуутала, Ф.И.Авдеева аатынан Оҕо айымньытын дыбарыаһын иһинэн үлэлиир Космоквантум уһуйааччыта:
– Бу сыл оҕону иитии, үөрэтии эйгэтигэр өр сыллаах үлэм үрдүк ситиһиилэннэ. СӨ Бастакы Президенэ М.Е.Николаев олохтообут «Билиигинэн кыайыаҥ» номинацияны ыламмын, Судаарыстыбаннай истипиэндьийэнэн наҕараадаланным.
Этэҥҥэ үлэлии-хамсыы, чэгиэнник сырыттахха күн-дьыл барара түргэн да эбит. Саҥа дьылбыт кэлэрэ аҕыйах хонук хаалла. Быйыл улахан дьиэ кэргэнинэн уолум аахха кэргэнин дьонун, сиэннэри кытары бииргэ ылаары сылдьабыт.
Саҥа дьыл уонна оҕо саас ыкса ситимнээхтэр. Биирдэ, дойдубар Бэрдьигэстээххэ 4-5 көс тиийбэккэ суолга Саҥа дьылы көрсөн турардаахпын. Саҥа сыл кэлбитин сибикитэ суох этэ эрээри, уу чуумпуга сулустаах халлаан иһийэн турара ураты дьикти, кэрэ көстүү этэ. Үүнэр сылга тимир ууһа буолан чочулларбар эбии үөрэхпин бүтэрэн, саха быһахтарын охсон, оҥорон чугас дьоммор, доҕотторбор бэлэхтиир баҕа санаалаахпын.
Дойдум дьонугар бары хайысхаҕа далааһыннаах үлэҕит тэтимин ыһыктыбакка, дойдубут чэчирии сайдарын туһугар, эрчимнээхтик иннигит диэки баран иһэргитигэр баҕарабын.
Алексей Аргунов, Бэрдьигэстээх нэһилиэгин баһылыга:
– Ааһан эрэр сылга кыыспыт улуустааҕы гимназияны ситиһиилээхтик түмүктээн, үөрүүбүтүн үксэттэ. Баҕа санаатынан үрдүк үөрэх кыһатыгар киирдэ. Биһиги аймахха икки өттүбүтүттэн педагогическай династия утума салҕанар. Саҥа дьылбытын дьиэ кэргэнинэн көрсөбүт. Нэһилиэгим дьонугар-сэргэтигэр үрдүк ситиһиилэри, этэҥҥэ буолууну, эйэлээх олоҕу баҕарабын.
Мотрена Ефремова, В.Д.Лонгинов аатынан Атамай орто оскуолатын дириэктэрэ:
– Ааһан эрэр 2024 с. биһиги дьиэ кэргэҥҥэ үгүс үөрүүлээх бэлиэ түгэннэри бэлэхтээтэ. Кэтэһиилээх бастакы, кыыс сиэннэннибит. Эбээ, эһээ үрдүк аатын сүктүбүт. Саҥа дьылы дьиэ кэргэнинэн ыраахтан-чугастан түмсэн, дьиэбитигэр ылыахпыт. Биэс сыллааҕыта “Көмүлүөк” саха иһиттэрин оҥорон таһаарар сыахха утуммутун салҕаан “Ефремовтар” диэн суруктаах иһиттэри сакааһынан оҥорторбуппут, ол мааны иһиттэрбит Саҥа дьылбыт умнуллубат киэһэтигэр остуолбут киэргэлинэн буолуоҕа. Саҥа сыл бастакы мүнүүтэтигэр бары туран эҕэрдэлэһиэхпит, күргүөмүнэн өйдөбүнньүк хаартыскаҕа түһүөхпүт.
Уонна улахан үөрүүбүт нэһилиэкпитигэр аныгылыы тутуулаах саҥа таас оскуолаҕа киирбиппит буолар. Салалта, тутааччылар биһиги баҕабытын учуоттаан, олоххо киллэрбиттэриттэн олус үөрэбит, махтанабыт. Быйыл үлэбит биир улахан ситиһиитэ улууска “Бастыҥ оскуола” үрдүк сыанабылын ылыыбыт буолар. Тапталлаах улууһум олохтоохторугар саҥа дабайыылары, чэгиэн буолууну, дьоллоох олоҕу баҕарабын.
Макар Яковлев, ХИФУ профессора, Россия үтүөлээх юриһа, Россия үөрэҕэриитин Бочуоттаах үлэһитэ, М.К.Аммосов аатынан Судаарыстыбаннай бириэмийэ лауреата:
– Кэлэр сылы Ил Дархан “Ийэ дойдуну көмүскээччи” сылынан биллэрдэ. Айсен Николаев дьокутааттарга анаан, киэҥ ис хоһоонноох туһаайыы оҥордо. Ол курдук үһүс эрэ оҕоҕо буолбакка, онтон кэлэр оҕолорго босуобуйа ананарын эттэ. Сахабыт сиригэр демография боппуруоһугар сүрүн болҕомтону уурда. Биллэн туран, инники олохпут чэчирии сайдарыгар сүрүн укулаат буолар.
Быйылгы сылга өрөспүүбүлүкэбитигэр биэс Россия Героя баар буолбутунан киэн туттабын. Биир дойдулааҕым Бэс Күөлүн уола Александр Федоров тыыннаах хаалар туһуттан, сэрии хонуутугар атаҕын бэйэтэ быстыбыта киэҥник тарҕанан сөхтөрдө. Хас биирдии киһи төрөөбүт сирин-уотун таптыахтаах, харыстыахтаах, куттал суоһаатаҕына көмүскүүргэ бэлэм буолуохтаах.
Оҕо сааһым Саҥа дьылын өйдөбүлэ миэхэ наһаа күндү. Бэлэххэ харандаас, тэтэрээт биэрэллэрэ, олус да үөрүүлээх буолар этэ. Ол саҥа тэтэрээт сыта билигин да баар курдук.
Нина Сутакова