Бэрдьигэстээххэ ПМК түөлбэтигэр федеральнай суолтан түһүүгэ Парковая уулуссаны 2022 сыллаахха «Эркээни КСК» ХЭТ тэрилтэ тендерын ылан, күһүн өрөмүөн үлэтин ыыппыта. Хата суолбут өрөмүөннэнэр буолла диэн олохтоохтор үөрбүппүт. Өрөмүөн үбүлээһинэ ППМИ бырагырааманан буолан, хас биирдии ыал харчынан эмиэ кыттыспыппыт.
Суолбут өр күүттэрэн баран кэмниэ-кэнэҕэс өрөмүөннэммитэ, эмиэ улахан тымныылар түһэллэрин кэтэспит курдук кыһын чугаһыгар буора кутуллубута. Эһиилигэр сэрэйиллибитин курдук саас сирэ ирэн, уу олорон саҥа өрөмүөннэммит суол олохтоохтору, суоппардары улаханнык эрэйдээбитэ. Бэл, таксистар даҕаны кэлбэттэр этэ. Вастапка дьон «абарбыт суруктарын» кэнниттэн кыһалҕаны быһаараары куһаҕан сиринэн шлак аҕалан куппуттара. Билигин көрдөххө,үчүгэй, көнө. Ол эрэн чугас олорор ыаллары сайынын быылынан бүрүйэн эрэйдээтэ. Биһиги чугас олорооччулар хаһан шлак үрдүнэн кумах дуу, таас дуу куталларын күүппүппүт иккис сылыгар барда.
Бу суолга шлак кутуллара экологияҕа, ону ааһан киһи доруобуйатыгар төһө охсуулааҕый? Бу туһунан улуустааҕы Айылҕа харыстабылын инспекциятын салайааччытыттан Родион Сергеевтан ыйыттыбыт:
Таас чох күлэ (шлак) – тулалыыр эйгэҕэ IV кылаастаах кутталы үөскэтиэн сөп.
Суолга тутуллуон сөп, ол эрэн олохтооһун (основание) курдук, үрдүнэн туох эрэ бүрүллэр буоллаҕына эрэ. Быыла киһи доруобуйатыгар куһаҕаннык дьайар.
Шлак быыла киһиэхэ ордук күөмэй, бронхо ыарыыларын көбүтэр, ону ааһан онкологияҕа да тиийиэн сөп. Астмалаах, аллергиялаах дьон ордук эрэйдэнэр.
Интернет ситимигэр маннык быһаарыылары булан ааҕыахха сөп:
«Доруобуйан — бэйэн илиигэр» дииллэр. Ол эрэн бу түгэҥҥэ биһиги доруобуйабыт ким илиитигэр буоларый? Киһиэхэ доруобуйата — саамай күндү баай эбээт. Биһиги доруобуйабыт чөл буолартан, олорор сирбит ырааһыттан эмиэ быһаччы тутулуктааҕын умнумуохха.
Онон, ПМК түөлбэ олохтоохторо салалтаттан шлак сытар сиринэн тугу эрэ кутаргытыгар, эбэтэр көтүрэн ылан саҥаттан оҥороргутугар көрдөһөбүт. Бу сайын биһиги оҕолорбут шлак быыла суох тиэргэҥҥэ оонньоотуннар, бассейыннара, батуттара хара быылынан бүрүллүбэтин…Доруобуйалара эрэ этэҥҥэ буоллун.
Күннэй Алексеева.