Кэлэр 2025 сылбыт хаһаайынынан күөх, мас Змей буолар. Змей төрүкү чуумпу сири талар. Онон Саҥа дьылы дьиэҕитигэр, чугас дьоҥҥутун кытта ыларгыт саамай табыгастаах кэм. Кини айылҕаны кытта ыкса сибээстээх буолан, дьиэҕитин уонна бырааһынньыктааҕы остуолгутун айылҕаҕа чугас декорынан киэргэтэ сатаан, натуральнай таастары, харыйа лабаатын, мас иһиттэри туттаргытыгар сүбэлиибит. Таҥаскытыгар змей тириитин санатар платьелары, блузкалары, пайеткалары, стразалары кэтиэххитин сөп.
Бырааһынньыктааҕы остуолга ханнык ас баар буолуохтааҕый? Биллэн турар, ханнык баҕарар Саҥа дьыл «Оливье» салаата, минньигэс сытынан дыргыйар мандарина суох ааспат. Ол эрээри, сыл хаһаайынын алы гынаары туох эрэ уратыны астаан дуу, сонуну бэлэмнээн дуу, эрдэттэн бэлэмнэнэбит, түбүгүрэбит. Дьэ, быйыл Змей сылыгар остуолга туох баар буолуохтааҕый? Змей-хищник буолар. Онон остуолгутугутар куурусса, кус-хаас, көтөр этэ баар буолара булгуччулаах. Күөх от-мас, салат, луук, укроп остуолу ордук киэргэтиэҕэ, бүлүүдэлэргитин тупсарыаҕа. Үүнэр сылбыт хаһаайката ынах этин наһаа биһирээбэт эбит.
Быйыл биһиги редакциябыт эһиэхэ анаан Саҥа дьыллааҕы остуолгутун бэлэмнииргэ көмөлөһүөхпүт. Саҥа 2025 сылга анаммыт бүлүүдэлэр рецептарын, хайдах оҥоһулларын кылгастык сырдатыахпыт.
I чааһа.
«Змейка» салат
Биһиэхэ наада: 4 шт хортуоска, 4 сымыыт, 3 шт плавленнай сыр, 2 бааҥка горбуша, 250 гр майонез, чеснок, киэргэтиигэ маслина уонна туустаах оҕурсуу.
Хортуосканы, сымыыты буһарабыт. Сыры, хортуосканы, сымыыты теркалыыбыт. Барытын булкуйабыт. Тэриэлкэҕэ змея курдук уурабыт уонна туустаах оҕурсуунан маслинанан киэргэтэбит.
«Курица под шубой»
Биһиэхэ наада: 1,5 кг. куурусса түөһэ(грудка), 2-3 уст помидор, 1 шт перец, 5-6 зубчик чеснок, 250 г сыр, бурдук, 6-7 ост нь майонез, 2 ч. нь хартыыһа, күөх укроп, петрушка, лук, туус тума, мас арыыта.
Кууруссабытын 1-1,5 см гына кусоктарынан быһабыт. Хас биирдии кусогу туустуубут, тумалыыбыт, кыратык ньиһийэбит (молотогунан). Бурдукка булкуйабыт уонна арыыга саһарчы икки өттүттэн ыһаарылыыбыт.
Помидорбутун, перецпытын кыра кубиктарынан быһабыт. Күөх луугу, укробу, петрушканы кыра кына быһабыт уонна оҕуруот аһын кытта булкуйабыт. Ол үрдүгэр сырбытын кутабыт. Туустаан баран хартыыһабытын уонна майонезпытын булкуйабыт. Ыһаарылаабыт кууруссабытын противеньҥа уурабыт (пергамент кумаахы үрдүгэр). Ол үрдүгэр оҥорбут оҕуруоппут аһын куттабыт, сырдыыбыт. Салгыы духовкаҕа 200 гр 15-20 мүн. буһарабыт.
«Еловые шишки» Саҥа дьыллааҕы десерт
Биһиэхэ наада: 160 г глазированнай кукурузнай хлопья, 100 г грецкай эриэхэ, 1 б. сгущенка, 2 ост нь. сахарнай пудра.
Кукурузнай хлопьяҕа грецкай эриэхэни, сгущенканы булкуйабыт. 70-80 мл конус курдук иһиккэ(бокал, үрүүмкэ) хлопьябытын баттыы-баттыы кутабыт. Холодильникка 3 чаас туруорабыт. Ол кэннэ сэрэнэн иһиппититтэн хостуубут уонна үрдүгэр сахарнай пудраны сиидэлиибит. Бүттэ.
Тарталеткаҕа тэллэйдээх, кууруссалаах жульен
Бу блюданы биһиэхэ Бэрдьигэстээх олохтооҕо, Key-Food ас доставкатын хаһаайката Айта Петрова кэпсээтэ. Видеоны телефоҥҥа көрөргө экрааны баттааҥ.
Креветкалаах, помидордаах, моцареллалаах, эриэхэлээх салат
Биһиэхэ наада: 250 гр креветка, 120 гр черри помидор, 80-100 гр моцарелло сыр, 60 гр салатнай микс, 30 г грецкай эриэх(ядра), 2 зубчик чеснок, 3 ост нь оливковай арыы, 15 гр сливочнай арыы, 20 гр базилик, петрушка, 2 ост нь горчица (в зернах), 1 ч нь хаппыт итальянскай от.
Бородууктабытын бэлэмниибит, креветканы ириэрэн баран ыраастыыбыт. Моцарелланы бөдөҥ кына кырбыыбыт. Помидору ортотунан быһабыт, чесногу кыра кына кырбыыбыт. Аны заправкатын бэлэмниибит-оливковай арыыга, хартыыһа, лимон согун, туус, перец кутан баран булкуйабыт. Хобордооххо сливочнай арыыны уулларабыт, онно чесногу кытта креветканы 2-3 мүн ыһаарылыыбыт. Грецкайы итии хобордооххо 2-3 мүн буһаран ылабыт, сойутан баран, кыра кына бытарытабыт. Базилигы эмиэ. Улахан тэриэккэҕэ салат миксын уурабыт, үрдүгэр заправкабыт аҥаарын кутабыт. Креветка, үрдүгэр помидор, моцарелла, ол кэннэ заправкабытын эмиэ кутабыт. Эриэхэбитин, күөх тумабытын үрдүгэр уурабыт. Бүттэ.
Духовкаҕа шашлык
Биһиэхэ наада: Сибиинньэ этэ, лук, уксус, сахар, лимон сога, специя, туус, перец.
Бу бүлүүдэ кистэлэҥэ, рукавка буһарыы буолар. Эппитин салапаан пленкалаан баран ньиһийэбит, ол кэннэ перец, туус кутан баран өссө биирдэ ньиһийэбит. Онтон эппитин миискэҕэ кутан баран, луугу кытта ньиһийэбит. 2 ч. туруорабыт. Чаас иннинэ луугу туспа маринааттыыбыт. Полукольцами быһабыт, миискэҕэ кутан баран оргуйбут уу кутабыт 3-4 ост нь уксус, 2 ост нь сахар, туус кутабыт. Духовкабытын сылытан баран, противеньҥа кумаахы уурабыт, рукавка, луукпутун кутабыт, луук үрдүгэр эппитин уурабыт. Рукав биир өттүн баайан баран үрдүгэр зубочисканан хас да сиринэн тэһэбит. Духовкаҕа 1-1,5 ч буһарабыт.
Тымныы Моруос мөһөөччүктэрэ
Биһиэхэ наада: 400 мл үүт, 2 сымыыт, 1 щепотка сахар, 1 ч нь туус, 170 г бурдук, мас арыыта 3 ост. нь. уонна хобордоох соторго.
Начинкатыгар –300 г. куурусса, 70 г рис, 1 уст моркуоп, 1 уст луук, 2 ост.нь майонез, 2-3 ветка зелень, туус, 4 ост. нь. мас арыыта, 10-ча күөх луук.
Риспытын, кууруссабытын буһарабыт. Блиныбыт тиэстэтигэр бастаан сымыыты, тууһу, сахары буккуйабыт. Ол маассаҕа сылаас үүт кутабыт. Бурдугу кута-кута венчигынан булкуйабыт. Мас арыытын кутабыт уонна хобордооххо буһарабыт. Начинкабытыгар буспут кууруссабытын кырбыыбыт, моркуобу теркалыыбыт, лугун быһаҕынан кыра кына быһабыт уона бииргэ ыһаарылыыбыт. Кууруссабытыгар риспытын кутабыт, ол кэннэ моркуоппутун, луукпутун, майонезтыыбыт, зелень эбэбит. Блиныбыт ортотугар эппитин кутабыт уонна мөһөөччүк курдук тутан күөх луукпутунан баайабыт. Бүттэ.
Мандариннаах йогуртаах десерт
Биһиэхэ наада: 4 уст мандарин, туох да эбии амтана суох йогурт, 60 г сахар, 15 г желатин, 1 ч нь ванильнай сахар.
Йогурту хос температуратынан сылытабыт. Миискэҕэ желатин кутабыт, үрдүгэр 50 мл уу, буккуйабыт, 10 мүн туруорабыт. Ол бириэмэҕэ мандарины ыраастыыбыт. Миискэҕэ 250 мл йогурт кутабыт. Сахар, ванильнай сахар кутабыт. Миксерынан булкуйабыт. Желатины микроволновкаҕа аҕыйах сөкүүндэҕэ уган ылабыт. Тута 3 ост.нь йогурт кутабыт, булкуйабыт. Бу аата комоктамматын диэн температураларын холбуубут. Ол кэннэ аа-дьуо йогурту кутан саҕалыыбыт, булкуйа-булкуйа. Биир маасса буолбутун кэннэ тэҥ иһиккэ ыраастаммыт мандариннары уурабыт. Ол үрдүгэр бастаан стакаммыт аҥаарыгар диэри желатиннаах йогурт кутабыт. Холодильникка 15-20 мүн туоруорабыт. Ылан баран хаалбыт йогурпутун кутабыт, мандарины сабыар диэри. Эмиэ холодильникка уган, 4 ч сойутабыт. Ол кэннэ стакаммытын итии ууга 20-30 сөк уган ылабыт, сэрэнэн десерпытын хостуубут. Быһаҕынан ортотунан аҥаардыыбыт. Холодильникка туруора түһүөххэ сөп. Десерт бэлэм.
Салгыы Саҥа дьылга аналлаах рецептары таһааран иһиэхпит.
Күннэй Алексеева бэлэмнээтэ